Eylül 12, 2024

Özgürlük İçin

Linux’ta Sabit Diski Ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmenin 12 Yöntemi

10 min read
Genellikle Linux yöneticileri, yeni bir disk veya ek bölüm (partition) eklemek istediklerinde mevcut sabit diski kontrol ederler . Bu, diskte kaç bölüm (partition) oluşturulduğunu görmenize yardımcı olacaktır. Ayrıca, boş yeriniz olup olmadığını doğrulamamızı sağlar. Genel olarak sabit diskler, bölüm(partition) adı verilen bir veya daha fazla mantıksal diske bölünebilir. Her bölüm(partition) kendi dosya sistemine sahip ayrı bir disk olarak kullanılabilir ve bölüm(partition) bilgileri bir bölüm (partition) tablosunda saklanır. Bölüm (partition) tablosu, bir bilgisayar önyüklendiğinde yürütülen küçük bir program olan ana önyükleme kaydının (MBR) bir parçasıdır. Bölüm (partition) bilgisi, 0. disk bölümüne kaydedilir. Dosyalar yazılmadan önce tüm bölümlerin (partition) uygun bir dosya sistemi ile biçimlendirilmesi gerektiğini unutmayın. Diskleri aşağıdaki yöntemlerden kolayınıza gelen herhangi bir tanesi ile düzenleyebilirsiniz.
  • fdisk: disk bölümleme(partition) tablosunu
  • sfdisk: disk bölümleme(partition) tablosunu görüntüleme veya düzenleme
  • cfdisk: disk bölümleme(partition) tablosunu görüntüleme veya düzenleme
  • parted: bir bölüm(partition) manipülasyon programı
  • lsblk: lsblk mevcut tüm veya belirtilen blok cihazlar hakkında bilgi listeler.
  • blkid: blok aygıt özniteliklerini blkid: / yazdır.
  • hwinfo: hwinfo, donanım bilgisi aracı anlamına gelir ve sistemde mevcut donanımı araştırmak için kullanılan büyük bir yardımcı programdır.
  • lshw: lshw, makinenin donanım yapılandırması hakkında ayrıntılı bilgi almak için kullanılan küçük bir araçtır.
  • inxi: inxi, konsol ve IRC için oluşturulmuş bir komut satırı sistemi bilgi komut dosyasıdır.
  • lsscsi: SCSI aygıtlarını (veya ana bilgisayarları) ve özniteliklerini listeler
  • cat /proc/partitions:
  • ls -lh /dev/disk/: Dizin, Disk üreticisi adını, seri numarasını, bölüm kimliğini ve gerçek blok aygıt dosyalarını içerir. Bunlar gerçek blok aygıt dosyaları ile sembolik bağlantı oluşturmaktadır.

Fdisk Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

fdisk , sabit disk veya format disk anlamına gelir, kullanıcıların disklerde aşağıdaki işlemleri yapmalarını sağlayan bir komut satırı yardımcı programıdır. Bölümleri(partition) görüntülememizi, oluşturmamızı, yeniden boyutlandırmamızı, silmemizi, taşımamızı ve kopyalamamızı sağlar.
# fdisk -l

Disk /dev/sda: 30 GiB, 32212254720 bytes, 62914560 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: dos
Disk identifier: 0xeab59449

Device     Boot    Start      End  Sectors Size Id Type
/dev/sda1  *    20973568 62914559 41940992  20G 83 Linux


Disk /dev/sdb: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/sdc: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: dos
Disk identifier: 0x8cc8f9e5

Device     Boot   Start      End  Sectors Size Id Type
/dev/sdc1          2048  2099199  2097152   1G 83 Linux
/dev/sdc3       4196352  6293503  2097152   1G 83 Linux
/dev/sdc4       6293504 20971519 14678016   7G  5 Extended
/dev/sdc5       6295552  8392703  2097152   1G 83 Linux


Disk /dev/sdd: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/sde: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes

Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Sürücü Bölümünü sfdisk Komutunu Kullanarak Kontrol Etmek

sfdisk, herhangi bir blok cihazını bölümlemek (partition) için komut satırı tabanlı bir araçtır. sfdisk MBR (DOS), GPT, SUN ve SGI disk etiketlerini destekler, ancak CHS (Silindir Başı Sektörü) adreslemesi için artık destek vermemektedir.
  # sfdisk -l

Disk /dev/sda: 30 GiB, 32212254720 bytes, 62914560 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: dos
Disk identifier: 0xeab59449

Device     Boot    Start      End  Sectors Size Id Type
/dev/sda1  *    20973568 62914559 41940992  20G 83 Linux


Disk /dev/sdb: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/sdc: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: dos
Disk identifier: 0x8cc8f9e5

Device     Boot   Start      End  Sectors Size Id Type
/dev/sdc1          2048  2099199  2097152   1G 83 Linux
/dev/sdc3       4196352  6293503  2097152   1G 83 Linux
/dev/sdc4       6293504 20971519 14678016   7G  5 Extended
/dev/sdc5       6295552  8392703  2097152   1G 83 Linux


Disk /dev/sdd: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/sde: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes

Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Disk Bölümünü Nasıl Kontrol Edebilirim?

cfdisk, herhangi bir blok cihazını bölümlemek(partition) için kullanılan konsol arabirim programıdır. Varsayılan cihaz: / dev / sda. Kullanıcı dostu bir arayüz ile temel bölümleme işlerini yerine getirmenizi sağlar.
# cfdisk /dev/sdc
                                  Disk: /dev/sdc
                 Size: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
                        Label: dos, identifier: 0x8cc8f9e5

    Device          Boot         Start        End    Sectors   Size   Id Type
>>  /dev/sdc1                     2048    2099199    2097152     1G   83 Linux     
    Free space                 2099200    4196351    2097152     1G
    /dev/sdc3                  4196352    6293503    2097152     1G   83 Linux
    /dev/sdc4                  6293504   20971519   14678016     7G    5 Extended
    ├─/dev/sdc5                6295552    8392703    2097152     1G   83 Linux
    └─Free space               8394752   20971519   12576768     6G



  ┌──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┐
 │ Partition type: Linux (83)                                                  │
 │Filesystem UUID: d17e3c31-e2c9-4f11-809c-94a549bc43b7                        │
 │     Filesystem: ext2                                                        │
 │     Mountpoint: /part1 (mounted)                                            │
 └──────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘

      [Bootable]  [ Delete ]  [  Quit  ]  [  Type  ]  [  Help  ]  [  Write ]
      [  Dump  ]

                       Quit program without writing changes

Parted Komutu Kullanarak Linux’ta Sabit Diski Ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

Parted, disk bölümlerini(partition) işlemek için bir programdır. MS-DOS ve GPT dahil olmak üzere birden fazla bölüm(partition) tablosu formatını destekler. Yeni işletim sistemleri için alan oluşturmak, disk kullanımını yeniden düzenlemek ve verileri yeni sabit disklere kopyalamak için kullanışlıdır.
# parted -l

Model: ATA VBOX HARDDISK (scsi)
Disk /dev/sda: 32.2GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags: 

Number  Start   End     Size    Type     File system  Flags
 1      10.7GB  32.2GB  21.5GB  primary  ext4         boot


Model: ATA VBOX HARDDISK (scsi)                                           
Disk /dev/sdb: 10.7GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags: 

Model: ATA VBOX HARDDISK (scsi)
Disk /dev/sdc: 10.7GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags: 

Number  Start   End     Size    Type      File system  Flags
 1      1049kB  1075MB  1074MB  primary   ext2
 3      2149MB  3222MB  1074MB  primary   ext4
 4      3222MB  10.7GB  7515MB  extended
 5      3223MB  4297MB  1074MB  logical


Model: ATA VBOX HARDDISK (scsi)                                           
Disk /dev/sdd: 10.7GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags: 

Model: ATA VBOX HARDDISK (scsi)                                           
Disk /dev/sde: 10.7GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags: 

lsblk Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

lsblk mevcut tüm veya belirtilen blok cihazlarla ilgili bilgileri listeler. Lsblk komutu bilgi toplamak için sysfs dosya sistemini ve udev db’yi okur. Eğer udev db kullanılamıyorsa veya lsblk, udev desteği olmadan derlenmişse LABEL’leri, UUID’leri ve dosya sistemi tiplerini blok cihazdan okumaya çalışır. Bu durumda kök (root) izinleri gereklidir. Komut, varsayılan olarak tüm blok aygıtlarını (RAM diskleri hariç) ağaç benzeri bir biçimde yazdırır.
 # lsblk
NAME   MAJ:MIN RM  SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda      8:0    0   30G  0 disk 
└─sda1   8:1    0   20G  0 part /
sdb      8:16   0   10G  0 disk 
sdc      8:32   0   10G  0 disk 
├─sdc1   8:33   0    1G  0 part /part1
├─sdc3   8:35   0    1G  0 part /part2
├─sdc4   8:36   0    1K  0 part 
└─sdc5   8:37   0    1G  0 part 
sdd      8:48   0   10G  0 disk 
sde      8:64   0   10G  0 disk 
sr0     11:0    1 1024M  0 rom  

blkid Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Diski Ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

blkid, blok aygıtı özniteliklerini bulmak / yazdırmak için kullanılan bir komut satırı yardımcı programıdır. Linux sisteminde UUID disk bölümünü(partition) almak için libblkid kütüphanesini kullanır.
# blkid
/dev/sda1: UUID="d92fa769-e00f-4fd7-b6ed-ecf7224af7fa" TYPE="ext4" PARTUUID="eab59449-01"
/dev/sdc1: UUID="d17e3c31-e2c9-4f11-809c-94a549bc43b7" TYPE="ext2" PARTUUID="8cc8f9e5-01"
/dev/sdc3: UUID="ca307aa4-0866-49b1-8184-004025789e63" TYPE="ext4" PARTUUID="8cc8f9e5-03"
/dev/sdc5: PARTUUID="8cc8f9e5-05"

hwinfo Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Diski ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

hwinfo , donanım bilgisi aracı anlamına gelir ve sistemde mevcut donanımı araştırmak için kullanılan ve donanım bileşenlerini okunaklı şekilde listeler.
# hwinfo --block --short
disk:                                                           
  /dev/sdd             VBOX HARDDISK
  /dev/sdb             VBOX HARDDISK
  /dev/sde             VBOX HARDDISK
  /dev/sdc             VBOX HARDDISK
  /dev/sda             VBOX HARDDISK
partition:
  /dev/sdc1            Partition
  /dev/sdc3            Partition
  /dev/sdc4            Partition
  /dev/sdc5            Partition
  /dev/sda1            Partition
cdrom:
  /dev/sr0             VBOX CD-ROM

lshw Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Diski ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

lshw (Hardware Lister anlamına gelir), makinedeki bellek yapılandırması, anakart yapılandırması, CPU sürümü ve hızı, önbellek yapılandırması, usb, ağ kartı, grafik kartları gibi çeşitli donanım bileşenleri hakkında ayrıntılı raporlar üreten küçük bir araçtır.
 # lshw -short -class disk -class volume
H/W path        Device      Class       Description
===================================================
/0/3/0.0.0      /dev/cdrom  disk        CD-ROM
/0/4/0.0.0      /dev/sda    disk        32GB VBOX HARDDISK
/0/4/0.0.0/1    /dev/sda1   volume      19GiB EXT4 volume
/0/5/0.0.0      /dev/sdb    disk        10GB VBOX HARDDISK
/0/6/0.0.0      /dev/sdc    disk        10GB VBOX HARDDISK
/0/6/0.0.0/1    /dev/sdc1   volume      1GiB Linux filesystem partition
/0/6/0.0.0/3    /dev/sdc3   volume      1GiB EXT4 volume
/0/6/0.0.0/4    /dev/sdc4   volume      7167MiB Extended partition
/0/6/0.0.0/4/5  /dev/sdc5   volume      1GiB Linux filesystem partition
/0/7/0.0.0      /dev/sdd    disk        10GB VBOX HARDDISK
/0/8/0.0.0      /dev/sde    disk        10GB VBOX HARDDISK

inxi Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Diski Ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

inxi , Linux’taki donanım bilgilerini kontrol etmek için oldukça elverişli bir araçtır ve Linux’ta bulunan ve diğer herhangi bir yardımcı programda bulamadığım tüm donanım bilgilerini almak için geniş seçenek sunar.
# inxi -Dp
Drives:    HDD Total Size: 75.2GB (22.3% used)
           ID-1: /dev/sda model: VBOX_HARDDISK size: 32.2GB
           ID-2: /dev/sdb model: VBOX_HARDDISK size: 10.7GB
           ID-3: /dev/sdc model: VBOX_HARDDISK size: 10.7GB
           ID-4: /dev/sdd model: VBOX_HARDDISK size: 10.7GB
           ID-5: /dev/sde model: VBOX_HARDDISK size: 10.7GB
Partition: ID-1: / size: 20G used: 16G (85%) fs: ext4 dev: /dev/sda1
           ID-3: /part1 size: 1008M used: 1.3M (1%) fs: ext2 dev: /dev/sdc1
           ID-4: /part2 size: 976M used: 2.6M (1%) fs: ext4 dev: /dev/sdc3

lsscsi Komutunu Kullanarak Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

Şu anda sisteme bağlı SCSI aygıtlarını (veya ana bilgisayarlarını) listelemek için sysfs’teki (Linux çekirdeği 2.6 ve sonraki sürümler) bilgileri kullanır. Seçenekler, her cihaz için sağlanan bilgi miktarını ve biçimini kontrol etmek için kullanılabilir.  
# lsscsi
[0:0:0:0]    cd/dvd  VBOX     CD-ROM           1.0   /dev/sr0 
[2:0:0:0]    disk    ATA      VBOX HARDDISK    1.0   /dev/sda 
[3:0:0:0]    disk    ATA      VBOX HARDDISK    1.0   /dev/sdb 
[4:0:0:0]    disk    ATA      VBOX HARDDISK    1.0   /dev/sdc 
[5:0:0:0]    disk    ATA      VBOX HARDDISK    1.0   /dev/sdd 
[6:0:0:0]    disk    ATA      VBOX HARDDISK    1.0   /dev/sde 

ProcFS Kullanarak Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

Proc dosya sistemi (procfs), Unix benzeri işletim sistemlerinde, işlemler ve diğer sistem bilgileri hakkında bilgi sunan özel bir dosya sistemidir. Bazen bir işlem bilgisi sözde dosya sistemi olarak adlandırılır. ‘Gerçek’ dosyalar içermez ancak gerçek sistem bilgilerini içerir (örn. Sistem belleği, takılı cihazlar, donanım yapılandırması vb.).
# cat /proc/partitions
major minor  #blocks  name

  11        0    1048575 sr0
   8        0   31457280 sda
   8        1   20970496 sda1
   8       16   10485760 sdb
   8       32   10485760 sdc
   8       33    1048576 sdc1
   8       35    1048576 sdc3
   8       36          1 sdc4
   8       37    1048576 sdc5
   8       48   10485760 sdd
   8       64   10485760 sde

/ dev/disk Yolunu Kullanarak Linux’ta Sabit Disk ve Sabit Disk Bölümünü Kontrol Etmek

Bu dizin dört alt dizin içerir, bunlar by-id, by-uuid, by-path ve by-partuuid dizinleridir . Her bir dizin bazı yararlı bilgiler içerir ve gerçek blok cihaz dosyalarını temsil (symlink) eder.
# ls -lh /dev/disk/by-id
total 0
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:08 ata-VBOX_CD-ROM_VB0-01f003f6 -> ../../sr0
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  3 00:14 ata-VBOX_HARDDISK_VB26e827b5-668ab9f4 -> ../../sda
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  3 00:14 ata-VBOX_HARDDISK_VB26e827b5-668ab9f4-part1 -> ../../sda1
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VB3774c742-fb2b3e4e -> ../../sdd
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBe72672e5-029a918e -> ../../sdc
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBe72672e5-029a918e-part1 -> ../../sdc1
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBe72672e5-029a918e-part3 -> ../../sdc3
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBe72672e5-029a918e-part4 -> ../../sdc4
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBe72672e5-029a918e-part5 -> ../../sdc5
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBed1cf451-9f51c5f6 -> ../../sdb
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 ata-VBOX_HARDDISK_VBf242dbdd-49a982eb -> ../../sde
Byuuid çıktısı
# ls -lh /dev/disk/by-uuid
total 0
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 ca307aa4-0866-49b1-8184-004025789e63 -> ../../sdc3
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 d17e3c31-e2c9-4f11-809c-94a549bc43b7 -> ../../sdc1
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  3 00:14 d92fa769-e00f-4fd7-b6ed-ecf7224af7fa -> ../../sda1
By-path çıktısı
# ls -lh /dev/disk/by-path
total 0
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:08 pci-0000:00:01.1-ata-1 -> ../../sr0
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  3 00:14 pci-0000:00:0d.0-ata-1 -> ../../sda
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  3 00:14 pci-0000:00:0d.0-ata-1-part1 -> ../../sda1
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-2 -> ../../sdb
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-3 -> ../../sdc
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-3-part1 -> ../../sdc1
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-3-part3 -> ../../sdc3
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-3-part4 -> ../../sdc4
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-3-part5 -> ../../sdc5
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-4 -> ../../sdd
lrwxrwxrwx 1 root root  9 Feb  2 23:39 pci-0000:00:0d.0-ata-5 -> ../../sde
by-partuuid çıktısı
# ls -lh /dev/disk/by-partuuid
total 0
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 8cc8f9e5-01 -> ../../sdc1
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 8cc8f9e5-03 -> ../../sdc3
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 8cc8f9e5-04 -> ../../sdc4
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  2 23:39 8cc8f9e5-05 -> ../../sdc5
lrwxrwxrwx 1 root root 10 Feb  3 00:14 eab59449-01 -> ../../sda1
  Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz: https://www.2daygeek.com/linux-command-check-hard-disks-partitions/#

sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya Devam Edin